Typowe zwroty i wyrażenia
Powitania
salom - cześć, witaj
xanti - witaj („pokój”)
bonsoba - dzień dobry (rano)
bonnuru - dzień dobry (po południu)
bonaxam - dobry wieczór
bonnoce - dobry wieczór („dobranoc”)
Pożegnania
weda - do widzenia
xanti - do widzenia („pokój”)
finfe (rioko) - do zobaczenia
finfe xaya - do zobaczenia później
finfe ner xaya - do zobaczenia wkrótce
bon soba - dzień dobry (rano)
bon nuru - dzień dobry (po południu)
bon axam - dobry wieczór
bon noce - dobranoc
Inne życzenia
Uwaga: Jak widać powyżej, powitania z bon (dobry, dobrze) są wyrażane jako złożenia, podczas gdy pożegnania są wyrażane jako zwroty dwuwyrazowe. W poniższych wyrażeniach złożeń używa się, gdy mówiący i słuchacz pozostają razem. Dlatego dwa rdzenne słowa są razem, połączone w jedno słowo. Natomiast zwroty dwuwyrazowe są używane, jeśli mówiący lub słuchacz odchodzi. Dlatego rdzenne słowa są oddzielone.
bonata lub bon ata - witamy
bonxanse lub bon xanse - powodzenia
bonyam lub bon yam - smacznego („dobry posiłek”)
bonglu lub bon glu - zdrówko („dobry napój”)
bonturi lub bon turi - szczęśliwej podróży, bezpiecznej podróży
Uprzejmości
fe lutuf - proszę
xukra - dziękuję
multi xukra - wielkie dzięki, bardzo dziękuję
no hay seba - nie ma za co („nie ma powodu”)
asif - przepraszam
mafu - przepraszam, wybaczy pan/pani
Inne wtrącenia
daybon - świetnie, wspaniale
melibon - miło, słodko
suprem - fajnie, świetnie, wspaniale
otima - niesamowicie
afarin - dobra robota, dobra praca („aplauz”)
hura - hura, hurra, hura, woo-hoo, super
ay - au, auć
wao - wow
Wypełniacze dialogu
o - och
a - ach
nun - cóż (więc), więc, teraz
fe folo - więc, dlatego, w konsekwencji
fe fato - w rzeczywistości, faktycznie
fe fini - w końcu, ostatecznie
fe bonxanse - na szczęście, szczęśliwie
fe asif - z żalem, niestety
fe onxala - miejmy nadzieję
fe misal - na przykład
fe xugwan - zazwyczaj
fe benji - w zasadzie, zasadniczo
fe moy kaso - w każdym razie, tak czy inaczej, w każdym bądź razie
fe alo kaso - w przeciwnym razie
maxpul - ponadto, co więcej
pia - również, także
abruto - nagle
e lub em - yyy, eee
aham - rozumiem, aha („rozumieć”)
yakin - z pewnością, na pewno
totalyakin lub pulyakin - absolutnie, całkowicie
mimbay - oczywiście, naturalnie
sipul - rzeczywiście, faktycznie
okey - okej, w porządku
ible - może, być może, prawdopodobnie
dayible - prawdopodobnie
sahi - poprawnie, dobrze, racja
mal - niepoprawnie, źle, nie tak
sati - prawda
falso - fałsz, nieprawda
samaijen - zgoda („ta sama opinia”)
Kam sati? - Naprawdę?
Kam jidi? - Poważnie? Mówisz poważnie?
Kam yakin? - Jesteś pewien/pewna?
Kam bon? - Czy wszystko w porządku? Czy czujesz się dobrze? Czy jest dobrze?
Kam okey? - Czy tak jest w porządku? Czy wszystko w porządku?
Typowe pytania/odpowiedzi
- Yu sen kepul? lub Yu kepul?
Jak się masz?
Daymo bon, ji yu?
Bardzo dobrze, a ty?
semibon
Nie najgorzej
semi semi
Tak sobie
- Yu name keto? lub Yusu name sen keto?
Jak masz na imię?
Mi name... lub Misu name sen...
Mam na imię...
(To sen) yukwe, na xorkone yu. lub Yukwe.
Miło (przyjemnie) cię
poznać. lub Jest miło.
(To sen) furaha, na xorkone yu. lub Furaha.
Z przyjemnością cię
poznaję. lub To przyjemność.
(Mi sen) hox na xorkone yu. lub Mi sen hox.
(Jestem) szczęśliwy/a,
że cię poznaję. lub Jestem szczęśliwy/a.
- Yu ogar keloka?
Gdzie mieszkasz?
Mi ogar in...
Mieszkam w...
- Yu sen of keloka?
Skąd jesteś?
Mi sen of...
Jestem z...
- Yu sen kemo lao? lub Yu sen fe ke nyan?
Ile masz lat?
Mi sen lao fe... (nyan). lub Mi sen fe... (nyan).
Mam... lat(a).
- Kam yu (pala) Globasa?
Czy mówisz w globasa?
Si, xosu.
Tak, trochę.
- Yu pala ke basa?
W jakim języku/jakich językach mówisz?
Mi pala...
Mówię w...
- Kam yu aham?
Czy rozumiesz?
(Si,) mi aham.
(Tak,) rozumiem.
(No,) mi no aham.
(Nie,) nie rozumiem.
- Ren loga... kemaner (in Globasa)?
Jak się mówi... (w globasa)?
In Globasa, ren loga...
(W globasa), mówi się...
Typowe stwierdzenia
Mi jixi.
Wiem.
Mi no jixi.
Nie wiem.
Mi lubi yu.
Kocham cię.