ضمایر
ضمایر فاعلی/مفعولی
ضمایر فاعلی/مفعولی گلوباسا به شرح زیر است:
| مفرد | جمع | |
|---|---|---|
| اول شخص | mi - من | imi - ما |
| دوم شخص | yu - تو، شما | uyu - شما |
| سوم شخص (جاندار) |
te - او (مذکر، مونث، خنثی) | ete - آنها |
| سوم شخص (بیجان) |
to - آن | oto - آنها |
| ren - آدم، شخص | ||
| se - ضمیر انعکاسی (خودم، خودت، خودش، خودمان، خودشان) | ||
| da - ضمیر موصولی (او، آنها) | ||
از te و ete که خنثی هستند برای تمام اشکال زنده و اشیاء شخصیتپردازی شده استفاده میشود. اگر تاکید بر جنسیت ضروری باشد، میتوان از صفتهای fem و man، که برای اسمها نیز استفاده میشوند، به عنوان پیشوند استفاده کرد.
- femte - او (مونث)
- mante - او (مذکر)
- femete/manete - آنها (مونث/مذکر)
تأکید
حرف he با ضمایر فاعلی برای بیان تأکید استفاده میشود.
he mi - خودم
he yu - خودت
و غیره
صفات ملکی
صفات ملکی از ضمایر با افزودن پسوند -su به دست میآیند:
| مفرد | جمع | |
|---|---|---|
| اول شخص | misu - مالِ من | imisu - مالِ ما |
| دوم شخص | yusu - مالِ تو، مالِ شما | uyusu - مالِ شما |
| سوم شخص جاندار |
tesu - مالِ او (مذکر، مونث، خنثی) | etesu - مالِ آنها |
| سوم شخص بیجان |
tosu - مالِ آن | otosu - مالِ آنها |
| rensu - مالِ شخص | ||
| sesu - مالِ خودم، مالِ خودت، مالِ خودش، مالِ خودمان، مالِ خودشان | ||
| dasu - (جملات موصولی) مالِ او | ||
همانند ضمایر، صفات ملکی خنثی tesu و etesu معمولاً برای تمام موجودات جاندار سوم شخص استفاده میشوند. اگر تأکید بر جنسیت ضروری باشد، میتوان از پیشوندهای fem و man استفاده کرد.
- femtesu - مالِ او (مونث)
- mantesu - مالِ او (مذکر)
- femetesu/manetesu - مالِ آنها (مونث/مذکر)
ضمایر ملکی
ضمایر ملکی با اضافه کردن ضمیر (e)te یا (o)to به صفات ملکی ساخته می شوند:
| مفرد | جمع | |
|---|---|---|
| اول شخص | misu te/to - مالِ من | imisu te/to - مالِ ما |
| دوم شخص | yusu te/to - مالِ تو | uyusu te/to - مالِ شما |
| سوم شخص جاندار |
tesu te/to - مالِ او | etesu te/to - مالِ آنها |
| سوم شخص بیجان |
tosu te/to - مالِ آن | otosu te/to - مالِ آنها |
| rensu te/to - متعلق به شخص | ||
| sesu te/to - مالِ خودم، مالِ خودت، مالِ خودش، مالِ خودمان، مالِ خودشان | ||
ضمایر سوم شخص در انتهای عبارات اسمی
همانطور که در بخش همبستهها (Correlatives) دیده میشود، ضمایر سوم شخص (te/to و ete/oto) برای ضمایر همبسته استفاده میشوند زیرا معرفهها (ke, hin, den, و غیره) باید همیشه با یک اسم یا ضمیر همراه شوند. عبارات اسمی را ببینید.
به طور مشابه، (e)te/(o)to در انتهای عبارات اسمی زمانی که اسم مشخص است استفاده میشود.
یکی از دلایل این قاعده، همانطور که در زیر نشان داده شده است، این است که چون اسمها و فعلها در گلوباسا شکل یکسانی دارند، اگر یک معرفه یا صفت بدون اسم (یا ضمیر) بیاید، ممکن است به اشتباه تصور شود که اسم/فعل بلافاصله بعد را توصیف میکند.
Multi te pala sol in Englisa.
بسیاری (از مردم) فقط به انگلیسی صحبت میکنند.
دلیل دیگر، همانطور که در زیر نشان داده شده است، این است که گلوباسا از حروف تعریف استفاده نمیکند. بنابراین در حالی که انگلیسی میتواند از صفتها به عنوان اسم استفاده کند، گلوباسا نمیتواند.
bon te, bur te ji colo te
خوب (ه)، بد (ه) و زشت
(ه)
همچنین توجه داشته باشید که اگرچه te و to ضمایر مفرد هستند، اما میتوانند به صورت اختیاری با کلماتی که دلالت بر جمع دارند، مانند max، min، multi، xosu استفاده شوند.