Tworzenie słów
Kategoria gramatyczna słów z afiksami
Przedrostki nie zmieniają kategorii gramatycznej słowa, do którego są dodawane. Natomiast sufiksy zmieniają ją i są definiowane jako sufiksy przymiotnikowo/przysłówkowe lub rzeczownikowo/czasownikowe.
Afiksy gramatyczne
- -su: przymiotniki dzierżawcze
- -li: zamienia rzeczowniki w przymiotniki/przysłówki (od, odnoszący się do)
- -mo: zamienia przymiotniki w przysłówki modyfikujące przymiotniki/przysłówki
- -ya: zamienia przymiotniki w rzeczowniki abstrakcyjne
- -gi: znacznik przechodniości
- -cu: znacznik nieprzechodniości
- be-: strona bierna
- du-: gerundium; aspekt czasownika oznaczający czynność nawykową/ciągłą
Przedrostki
- aw-: nieobecny, z dala
- awidi - opuścić, odejść (idi - iść); awglu - wypić do dna (glu - pić); awpel - odpędzić (pel - pędzić/pchać)
- awto-: auto- (automatyczny, sam z siebie) [awtomati - automatyczny,
awtonom - autonomiczny]
- awtosahigi - autokorekta (sahi - poprawny, prawy; sahigi - poprawiać)
- dis-: rozpraszać, rozsiewać
- disgibe - rozdawać (gibe - dawać)
- eko-: eko-
- ekologi - ekologia (logi - specjalność, dyscyplina), ekosistema - ekosystem (sistema - system)
- fin-: - koniec, skończyć do końca
- findoxo - doczytać do końca (doxo - czytać); finyam - zjeść wszystko (yam - jeść)
- fron-: do przodu [fronta - czoło, przód]
- fronkadam - postęp, awans (kadam - krok)
- ja-: bezpośrednio przylegający [jara - sąsiad]
- jale - właśnie (zrobił) (le - partykuła czasownika czasu przeszłego); jaxa - zaraz (zrobi) (xa - partykuła czasownika czasu przyszłego); jaledin - wczoraj (din - dzień); jaxadin - jutro (din - dzień)
- nen-: nie-, bez-
- nenmuhim - nieważny (muhim - ważny); nenkompleto - niekompletny (kompleto - kompletny); nenible - niemożliwy (ible - możliwy); okonenible - niewidzialny (oko - widzieć); imanunenible - niewiarygodny (imanu - wierzyć)
- pos-: przeciwny [opos - przeciwny]
- possahay - przeszkadzać (sahay - pomagać); possukses - porażka/ponieść porażkę (sukses - sukces); posdongwi - nie zgadzać się (dongwi - zgadzać się); posgami - rozwód/rozwieść się (gami - małżonek/poślubić)
- pre: tutaj/tam, obecny (w przeciwieństwie do z dala, nieobecny)
- preata - przybyć (ata - przychodzić); preporta - przynieść, zabrać (porta - nosić)
- ri-: re- (ponownie)
- rieskri - przepisać (eskri - pisać); riadresu - przesłać dalej (adresu - adres); ridoxo - przeczytać ponownie (doxo - czytać)
- ru-: retro-, re- (wstecz) [ruke - tył/tylny]
- ruata - wrócić (ata - przychodzić); ruidi - wrócić (idi - iść); rugibe - oddać, zwrócić (gibe - dawać); ruaksyon - reagować/reakcja (aksyon - działać/działanie)
- xor-: początek, rozpoczęcie
- xorsomno - zasnąć (somno - sen); xoraham - zdać sobie sprawę, zrozumieć (aham - rozumieć)
Sufiksy przymiotnikowo/przysłówkowe
- -do: w stanie nieaktywnym (zamienia rzeczowniki w przymiotniki oznaczające stan
nieaktywny)
- kasirudo - zepsuty (kasiru - łamać, psuć); klosido - zamknięty (klosi - zamykać); estodo - zatrzymany (esto - zatrzymać)
- -ne: w trakcie aktywnego procesu (zamienia czasowniki w przymiotniki oznaczające stan
aktywny)
- somnone - śpiący (somno - sen); interesne - interesujący (interes - zainteresowanie); amusane - zabawny, śmieszny (amusa - bawić)
- -ple: wielokrotny
- duaple - podwójny (dua - dwa); tigaple - potrójny (tiga - trzy); careple - poczwórny (care - cztery)
- -yum: liczebniki porządkowe
- unyum - pierwszy (un - jeden); duayum - drugi (dua - dwa); tigayum - trzeci (tiga - trzy)
Sufiksy rzeczownikowe
- -gon: -kąt (figura geometryczna) [gona - kąt]
- tigagon - trójkąt (tiga - trzy); limagon - pięciokąt (lima - pięć); ocogon - ośmiokąt (oco - osiem); ortogon - prostokąt (orto - prostopadły)
- -ina: -ina
- kafeina - kofeina (kafe - kawa)
- -je: stopień [daraje - stopień, poziom]
- dayje - rozmiar (day - duży/wielki); velosije - prędkość (velosi - szybki); telije - odległość (teli - daleki); laoje - wiek (lao - stary); termoje - temperatura (termo - ciepło); gaoje - wysokość (gao - wysoki)
- -sa: język; odgłosy zwierząt [basa - język]
- Globasa - globasa (globa - świat); Englisa - angielski (Engli - Anglia); Espanisa - hiszpański (Espani - Hiszpania)
- bwawsa - szczekanie (bwaw - pies); myawsa - miauczenie (myaw - kot); umasa - rżenie (uma - koń); singasa - ryk (singa - lew)
Słowa funkcyjne jako quasi-przedrostki w słowach złożonych
- anti: przeciw, kontra, anty-
- antidokya - antidotum (dokya - trucizna); antijento - walczyć przeciw (jento - walczyć); antiaksyon - przeciwdziałać (aksyon - działać/działanie)
- bax: pod, sub-, wice-
- baxgeoli - podziemny (geo - ziemia, grunt); baxpresidiyen - wiceprezydent (presidiyen - prezydent)
- pas: przez
- pasdoxo - przeczytać (całość) (doxo - czytać); pasjiwa - przeżyć (jiwa - żyć, życie); paspasa - przemierzać, przechodzić przez (pasa - przechodzić)
- ex: z, wy-
- exidi - wyjście (idi - iść); exporta - eksport (porta - nosić); exnasyonli - zagraniczny (nasyon - naród)
- in: w
- inidi - wejść (idi - iść); inporta - import (porta - nosić); inhare - zawierać (hare - mieć)
- infra: infra-, hipo-
- infratermo - hipotermia (termo - ciepło); infraroso - podczerwień (roso - czerwony); infraidi - schodzić (idi - iść)
- intre: między, inter-
- intrenasyonli - międzynarodowy (nasyon - naród); intrepala - rozmowa (pala - mówić); intreaksyon - interakcja (aksyon - działać/działanie); intrediskusi - dialog (diskusi - dyskutować/dyskusja)
- le: przeszły
- lefe - przed (fe - w, na); legami - były małżonek (gami - małżonek); lepresidiyen - były prezydent (presidi - przewodniczyć)
- lefe: przed-, pra-
- lefeoko - przewidzieć (oko - widzieć); lefeloga - przepowiedzieć (loga - mówić/powiedzieć)
- moy: każdy, cały
- moyabil - wszechmocny (abil - zdolny); moydinli - codzienny (din - dzień)
- of: z, od, ułamki
- offolo - zależeć od (folo - podążać); un ofdua - pół, jedna z dwóch (dua - dwa)
- se: sam, siebie
- semorgi - samobójstwo (morgi - zabijać); sebawe - samoobrona (bawe - obrona)
- supra: nad, super-, hiper-
- suprarealsim - hiperrealistyczny (real - realny; realsim - realistyczny); supraidi - wznosić się (idi - iść)
- ton: razem, współ-
- tonaksyon - współpracować (aksyon - działać/działanie); tonergo - współpracować (ergo - praca)
- tras: przez, trans-
- trasporta - transport/transportować (porta - nosić)
- ultra: poza, ultra-
- ultrajiwa - przeżyć (jiwa - życie); ultranaturali - nadprzyrodzony (natura - natura); ultrapasa - przewyższać (pasa - przechodzić)
- xa: przyszły
- xafe - po (fe - w, na)
- xafe: po-
- xafeplasi - odłożyć (plasi - położyć); xafemorculi (preferowane jest bardziej zwięzłe wyrażenie jako wyrażenie przyimkowe - xafe morcu) - pośmiertny (morcu - śmierć); xafexengili (preferowane jest bardziej zwięzłe wyrażenie jako wyrażenie przyimkowe - xafe xengi) - poporodowy (xen - urodzony; xengi - urodzić )
Rzeczowniki/czasowniki jako quasi-przedrostki w słowach złożonych
- gami: małżonek, poślubić; w złożeniach: powinowaty
- gamisodar - szwagier, szwagierka (sodar - rodzeństwo); gamiatre - teściowie (atre - rodzic)
- hawa: powietrze; w złożeniach: aero-
- hawanavi - statek powietrzny (navi - statek)
Przymiotniki/przysłówki jako quasi-przedrostki w słowach złożonych
Wiele przymiotników/przysłówków może być używanych do tworzenia złożeń. Poniższa lista zawiera najczęściej używane przymiotniki/przysłówki w złożeniach.
- bon: dobry; w złożeniach: eu-, obiektywnie lub moralnie dobry
- bonata - powitanie (ata - przychodzić); bonxanse - powodzenia (xanse - szansa, szczęście); bonlexi - eufemizm (lexi - słowo); bonmorcu - eutanazja (morcu - śmierć); bonoko - obserwować, patrzeć (oko - oko/widzieć/patrzeć); bonore - słuchać (ore - ucho/słyszeć)
- bur: zły; w złożeniach: obiektywnie lub moralnie zły
- burnini - bachor (nini - dziecko); bursolo - samotny (solo - sam); burlexi - przekleństwo (lexi - słowo)
- colo: brzydki; w złożeniach: brzydki
- coloeskri - bazgroły (eskri - pisać)
- cuyo: główny, naczelny, podstawowy; w złożeniach: główny, naczelny, podstawowy,
mistrzowski, arcy-
- cuyodolo - główna ulica (dolo - ulica); cuyoyawxe - klucz główny (yawxe - klucz)
- day: duży, wielki; w złożeniach: augmentatywny
- daybon - doskonały, świetny, wspaniały (bon - dobry); dayday - ogromny, gigantyczny (day - duży, wielki); daylil - malutki (lil - mały); dayxaher - metropolia (xaher - miasto); daybaytu - rezydencja (baytu - dom)
- fem: żeński
- femgami - żona (gami - małżonek); femnini - dziewczynka (nini - dziecko); femixu - kobieta (ixu - dorosły, mężczyzna/kobieta); femwangu - królowa (wangu - monarcha, król/królowa)
- godo: - nadmierny, nadmiernie, za dużo; w złożeniach: za
- godojaldi - przedwczesny (jaldi - wczesny)
- juni: młody; w złożeniach: potomek
- junibwaw - szczeniak (bwaw - pies); junimyaw - kociak (myaw - kot); junisinga - lwiątko (singa - lew); juninini - niemowlę, małe dziecko (nini - dziecko)
- kwasi: pozorny(nie); w złożeniach: quasi-, przybrany
- kwasisodar - przyrodni brat, przyrodnia siostra (sodar - rodzeństwo)
- lama: starożytny [ przeciw. neo]
- lamahistori - historia starożytna (histori - historia)
- lao: stary [przeciw. juni]
- laoatre - przodek (atre - rodzic); laonini - nastolatek (nini - dziecko); laodaypatre/laodaypapa - pradziadek (daypatre - dziadek; daypapa - dziadek)
- lil: mały; w złożeniach: deminutywny
- lilhaha - chichot (haha - śmiech); lilbaytu - chata, domek (baytu - dom); lilnahir - strumień (nahir - rzeka)
- mal: zły, błędny; w złożeniach: nie-
- malaham - źle zrozumieć (aham - rozumieć); malhesabu - źle policzyć (hesabu - liczyć)
- man: męski
- mangami - mąż (gami - małżonek); mannini - chłopiec (nini - dziecko); manixu - mężczyzna (ixu - dorosły, mężczyzna/kobieta); manwangu - król (wangu - monarcha, król/królowa)
- meli: piękny
- melieskri - kaligrafia (eskri - pisać)
- midi: środkowy; w złożeniach: środek-
- midinuru - południe (nuru - pora dnia); midinoce - północ (noce - noc); mididay - średni
- neo: nowy; w złożeniach: nowy, neo-
- neoklasiko - neoklasyczny (klasiko - klasyczny)
- semi: trochę, częściowo; w złożeniach: pół-; pół-, -awy
- semisodar - przyrodni brat/przyrodnia siostra (sodar - rodzeństwo); semikijawi - zielonawy (kijawi - zielony); seminudi - półnagi (nudi - nagi)
Liczebniki jako quasi-przedrostki w słowach złożonych
Liczebniki mogą być również używane do tworzenia złożeń.
- unbasayen - jednojęzyczny (basa - język)
- duacalun - rower (calun - koło)
Przymiotniki/przysłówki jako quasi-sufiksy w słowach złożonych
- abil: móc, zdolny; w złożeniach: móc, -ywny
- kreaabil - kreatywny (krea - tworzyć); okonenabil - ślepy (oko - widzieć)
- bimar: chory
- sikobimar - chory psychicznie (siko - umysł)
- bon: dobry
- xetocubon - pyszny (xetocu - smak); xansebon - szczęśliwy (xanse - szanse)
- bur: zły
- xansebur - nieszczęśliwy (xanse - szanse)
- ible: możliwy; w złożeniach -alny/-alny
- yamible - jadalny (yam - jeść); doxoible - czytelny (doxo - czytać); okoible - widzialny (oko - widzieć)
- fil: skłonny do
- ergofil - pilny, pracowity (ergo - praca); fobifil - lękliwy (fobi - strach); dinifil - religijny (dini - religia)
- kal: pusty; w złożeniach: -pozbawiony
- legakal - bezprawny (lega - prawo); ergokal - bezrobotny (ergo - praca); pesakal - biedny (pesa - pieniądze); luminkal - ciemny (lumin - światło)
- kolordo (kolor-do): odcień, kolorowy (Zobacz też -sim.)
- asmankolordo - błękitny (asman - niebo)
- laye: godny
- xinloylaye - godny zaufania (xinloy - zaufanie); memorilaye - pamiętny (memori - pamięć/pamiętać); doxolaye - warty przeczytania (doxo - czytać)
- musi: musieć; w złożeniach: (aktywny) musi; (bierny) musi być, konieczny
- aktywny: triunfamusi - który musi wygrać (triunfa - wygrać)
- bierny: beokomusi - konieczny do zobaczenia (oko - widzieć; beoko - być widzianym)
- peldo (pel-do): napędzany
- somnopeldo - śpiący (somno - sen); yampeldo - głodny (yam - jeść)
- pul: pełny; w złożeniach: -pełny
- kimapul - kosztowny (kima - cena); juipul - ostrożny (jui - uwaga); brilapul - błyszczący (brila - błyszczeć); pesapul - bogaty (pesa - pieniądze); hataripul - niebezpieczny (hatari - niebezpieczeństwo); legapul - legalny, zgodny z prawem (lega - prawo); bawlupul - brutalny (bawlu - przemoc)
- sim: podobny; w złożeniach: -podobny, -awy, odcień koloru
- dostesim - przyjazny (doste - przyjaciel); ninisim - dziecinny (nini - dziecko); dahabusim - złoty (dahabu - złoto); realsim - realistyczny (real - realny)
Rzeczowniki jako quasi-sufiksy w słowach złożonych
- bol: piłka
- pedabol - piłka nożna (peda - stopa); basketobol - koszykówka (basketo - kosz)
- din: dzień
- Soladin - niedziela (Sola - Słońce); Lunadin - poniedziałek (Luna - Księżyc); Marihidin - wtorek (Marihi - Mars); Bududin - środa (Budu - Merkury); Muxtaridin - czwartek (Muxtari - Jowisz); Zuhuradin - piątek (Zuhura - Wenus); Xanidin - sobota (Xani - Saturn); Kristodin - Boże Narodzenie (Kristo - Chrystus); xencudin - urodziny (xencu - narodziny)
- dom: miejsce
- kitabudom - biblioteka (kitabu - książka); mehmandom - hostel (mehman - gość); dinidom - kościół, świątynia (dini - religia)
- doku: dokument
- pasadoku - paszport (pasa - przechodzić); xencudoku - akt urodzenia (xen - urodzony, xencu - narodziny)
- dukan: sklep
- kitabudukan - księgarnia (kitabu - książka); yamdukan - sklep spożywczy (yam - jedzenie)
- ente: nieożywiony czynnik
- medisente - lekarstwo, medykament (medis - medycyna); antigutonente - środek przeciwbólowy (guton - ból)
- fon: -fon, narzędzie dźwiękowe
- telifon - telefon (teli - daleko); infon - mikrofon (in - w); exfon - głośniki (ex - z, wy); orefon - słuchawki (ore - ucho); radyofon - radio nadajnik (radyo - radio)
- hole: osłona, uchwyt
- xamahole - świecznik (xama - świeca); pamtulhole - kabura (pamtul - pistolet)
- grafi: zapis; w złożeniach; zapis, -grafia
- jiwagrafi - biografia (jiwa - życie); radyagrafi - obraz rentgenowski (radya - promieniowanie); teligrafi - telegram (teli - daleko)
- ismo: -izm
- kapitalismo - kapitalizm (kapital - kapitał); komunismo - komunizm (komun - wspólny); Budaismo - buddyzm (Buda - Budda)
- ista: -ista (znaczenie ograniczone do zwolennika -izmu)
- kapitalista - kapitalista (kapital - kapitał); komunista - komunista (komun - wspólny); Budaista - buddysta (Buda - Budda)
- itis: zapalenie (-itis)
- artroitis - zapalenie stawów (artro - staw); mogeitis - zapalenie mózgu (moge - mózg)
- kaxa: pojemnik
- anjenkaxa - sejf (anjen - bezpieczny); bezekaxa - ul (beze - pszczoła)
- kamer: pokój
- banyokamer - łazienka (banyo - kąpiel); somnokamer - sypialnia (somno - sen); darsukamer - sala lekcyjna (darsu - lekcja, zajęcia)
- kef: szef, lider, kierownik
- navikef - kapitan (nave - statek); xaherkef - burmistrz (xaher - miasto)
- krasi: rząd
- demokrasi - demokracja (demo - ludzie, społeczeństwo)
- kumax: (kawałek) materiału
- mesakumax - obrus (mesa - stół); nasakumax - chusteczka do nosa (nasa - nos); muntekumax - serwetka (munte - usta)
- lari: grupa zbiorowa
- insanlari - ludzkość (insan - człowiek); darsulari - kurs (darsu - lekcja/zajęcia); mumulari - stado bydła (mumu - byk/krowa, bydło); lexilari - słownictwo (lexi - słowo); menalari - słownik (mena - znaczenie, definicja); navilari - flota statków (navi - statek); yumawlari - upierzenie (yumaw - pióro)
- lexi: słowo
- namelexi - rzeczownik (name - nazwa); falelexi - czasownik (fale - robić); sifalexi - przymiotnik (sifa - cecha); manerlexi - przysłówek (maner - sposób)
- logi: specjalność, nauka o
- biologi - biologia (bio - życie/organizmy); sikologi - psychologia (siko - umysł)
- maso: mięso
- mumumaso - wołowina (mumu - byk/krowa, bydło); kukumaso - kurczak (kuku - kura/kogut); swinimaso - wieprzowina (swini - świnia); mahimaso - ryba (mahi - ryba)
- medis: medycyna (praktyka)
- dentamedis - stomatologia (denta - ząb); sikomedis - psychiatria (siko - umysł); hewanmedis - weterynaria (hewan - zwierzę); ninimedis - pediatria (nini - dziecko); pifumedis - dermatologia (pifu - skóra)
- meter: urządzenie pomiarowe
- termometer - termometr (termo - ciepło); satumeter - zegar, zegarek (satu - godzina)
- mon: element lub część całości
- talujimon - płatek śniegu (taluji - śnieg); watumon - kropka (interpunkcja) (watu - czas); atexmon - płomień (atex - ogień)
- mosem: pora roku
- bardimosem - zima (bardi - zimno); bijamosem - wiosna (bija - nasiono/siać); termomosem - lato (termo - ciepło); xuhamosem - jesień (xuha - zbierać/żniwa)
- osis: patologia
- sikoosis - psychoza (siko - umysł)
- pel: (zewnętrzny) napęd, popychać; powodować chęć (do)
- seksopel - seksapil (sekso - seks); jixipel - sprawić, że (ktoś) się zastanawia
- tim: zespół; w złożeniach: zespół, ciało
- asosyatim - stowarzyszenie (asosya - stowarzyszać); komuntim - społeczność (komun - wspólny); organisatim - organizacja (organisa - organizować); jangetim - wojsko (jange - wojna); krasitim - rząd (krasi - rządzić); ergotim - personel (ergo - praca); oretim - publiczność (ore - ucho/słyszeć)
- tora: maszyna, urządzenie, aparat; w złożeniach: -ator, maszyna, urządzenie, aparat
- komputatora - komputer (komputa - obliczać); liftitora - winda (lifti - podnosić); woxatora - pralka (woxa - prać); tayputora - maszyna do pisania (taypu - pisać na maszynie)
- tul: narzędzie
- eskritul - przybór do pisania (eskri - pisać); katatul - nóż (kata - ciąć); yuxitul - zabawka (yuxi - grać/zabawa)
- xey: rzecz, obiekt; w złożeniach: rzecz, obiekt, substancja
- yamxey - jedzenie (yam - posiłek, jeść); kreaxey - (a) twór (krea - tworzyć); kostruixey - budynek (kostrui - budować)
- yen: istota (każda żywa istota lub uosobiony obiekt); w złożeniach: -ista, -er, -anin
- rdzenie rzeczownikowe/czasownikowe: estudiyen - student (estudi - studiować); danseyen - tancerz (danse - tańczyć); medisyen - lekarz (medis - leczyć, medycyna); arteyen - artysta (arte - sztuka); alimyen - nauczyciel (alim - uczyć); polisiyen - policjant (polisi - policja); legayen - prawnik (lega - prawo); poemayen - poeta (poema - wiersz)
- rdzenie przymiotnikowe: juniyen - młody mężczyzna/kobieta, chłopak/dziewczyna (juni - młody)
- narodowości: Italiyen - Włoch (Itali - Włochy); Mexikoyen - Meksykanin (Mexiko - Meksyk)
- lekarze: dentamedisyen - dentysta (denta - ząb); sikomedisyen - psychiatra (siko - umysł); hewanmedisyen - weterynarz (hewan - zwierzę); ninimedisyen - pediatra (nini - dziecko); pifumedisyen - dermatolog (pifu - skóra)
Inne złożenia ze słowami samodzielnymi znaczeniowo
Rzeczowniki i przymiotniki wymienione powyżej jako quasi-afiksy są najczęściej używanymi słowami samodzielnymi znaczeniowo występującymi w słowach złożonych. Jednak lista ta nie jest wyczerpująca, ponieważ *każde* słowo samodzielne znaczeniowo może być swobodnie używane do tworzenia słów złożonych. Myślnik może być opcjonalnie dodany, aby oddzielić dwa morfemy w dowolnym słowie złożonym. Sugeruje się jednak, aby z reguły myślniki były używane tylko do oddzielania morfemów, które są rzadziej używane w złożeniach, takich jak te w poniższych słowach.
rukebao lub ruke-bao - plecak
familname lub famil-name - nazwisko
kosmonaviyen lub kosmo-naviyen - astronauta
mobilxuliyen lub mobil-xuliyen - mechanik
Złożenia nazw własnych
Nazwy własne mogą być również łączone w celu tworzenia złożeń. Mogą być pisane na jeden z trzech sposobów, jak pokazano poniżej.
Ceskieslovaki lub CeskiEslovaki lub Ceski-Eslovaki -
Czechosłowacja
Serbihervatskasa lub SerbiHervatskasa lub Serbi-Hervatskasa -
serbsko-chorwacki
Kinsasakongo lub KinsasaKongo lub Kinsasa-Kongo - Kongo-Kinszasa
Podobnie, nazwy własne z utara, sude, dongu, garebi i centro mogą być również pisane na jeden z trzech sposobów.
Sudekorea lub SudeKorea lub Sude-Korea - Korea Południowa
Nazwy własne z ji mogą być również alternatywnie łączone w następujący sposób.
Antigwa ji Barbuda lub AntigwaBarbuda lub Antigwa-Barbuda - Antigua i Barbuda
Pochodne złożenia składające się z dwóch odrębnych nazw własnych muszą być połączone myślnikiem lub pauzą.
Mexiko-Usali byen - granica meksykańsko-amerykańska
Opisowe złożenia rzeczownikowe
Złożenia rzeczownikowe, takie jak powyższe, mogą być wyrażone jako przymiotniki po prostu przez dodanie sufiksu -li.
xencudinli hadya - prezent urodzinowy
Alternatywnie, słowo opisowe może być użyte w wyrażeniu przyimkowym z fe jako ekwiwalent -li. W rzeczywistości jest to preferowana metoda, gdy słowo złożone składa się już z trzech lub więcej morfemów, takich jak xencudin (xen-cu-din).
hadya fe xencudin - prezent urodzinowy (dosłownie, prezent z urodzin)
Ta metoda jest szczególnie przydatna do tworzenia bardziej złożonych opisowych fraz rzeczownikowych:
maydoyen fe hadya fe xencudin - sprzedawca prezentów urodzinowych (dosłownie, sprzedawca prezentów z urodzin)
Przymiotniki dopełnieniowo-czasownikowe
Przymiotniki dopełnieniowo-czasownikowe to przymiotniki, które składają się z dwóch rzeczowników (dopełnienie i czasownik) plus sufiks przymiotnikowy.
mogeyamne ameba - ameba zjadająca mózg
fikirprovokane idey - idea prowokująca do myślenia