Kelime Oluşumu

Eklenen Kelimelerin Kelime Sınıfı

Önekler, eklenen kelimenin kelime sınıfını değiştirmez. Öte yandan, son ekler değiştirir ve sıfat/zarf son ekleri veya isim/fiil son ekleri olarak tanımlanır.

Dilbilgisel Ekler

  • -su: iyelik sıfatları
  • -li: isimleri sıfat/zarflara dönüştürür (-li, -lı, -lu, -lü, ile ilgili)
  • -mo: sıfatları sıfat/zarf değiştiren zarflara dönüştürür
  • -ya: sıfatları soyut isimlere dönüştürür
  • -gi: geçişlilik belirteci
  • -cu: geçişsizlik belirteci
  • be-: edilgen çatı
  • du-: ulaç; alışkanlık/sürekli fiil görünümü

Önekler

  • aw-: yok, uzakta
    • awidi - ayrılmak, uzaklaşmak (idi - gitmek); awglu - içip bitirmek (glu - içmek); awpel - uzaklaştırmak (pel - sürmek/itmek, dürtü/teşvik)
  • awto-: otomatik (automatic) [awtomati - otomatik]
    • awtosahigi - otomatik düzeltme (sahi - doğru; sahigi - düzeltmek)
  • dis-: dağıtmak, saçmak
    • disgibe - dağıtmak (gibe - vermek)
  • eko-: eko-
    • ekologi - ekoloji (logi - uzmanlık, disiplin), ekosistema - ekosistem (sistema - sistem)
  • fin-: bitirmek, sonuna kadar
    • findoxo - sonu, sonuna kadar okumak (doxo - okumak); finyam - hepsini yiyip bitirmek (yam - yemek)
  • fron-: ileri [fronta - alın, ön]
    • fronkadam - ilerleme (kadam - adım)
  • ja-: hemen bitişik [jara - komşu]
    • jale - az önce (le - geçmiş zaman fiil edatı); jaxa - olmak üzere (xa - gelecek zaman fiil edatı); jaledin - dün (din - gün); jaxadin - yarın (din - gün)
  • nen-: olumsuzluk eki (un-, in-, im-, ir-)
    • nenmuhim - önemsiz (muhim - önemli); nenkompleto - eksik (kompleto - tamam); nenible - imkansız (ible - mümkün); okonenible - görünmez (oko - görmek); imanunenible - inanılmaz (imanu - inanmak); nensomno - uykusuzluk (somno - uyku)
  • pos-: zıt [opos - zıt]
    • possahay - engellemek (sahay - yardım etmek); possukses - başarısızlık/başarısız olmak (sukses - başarı); posdongwi - katılmamak (dongwi - katılmak); posgami - boşanmak (gami - eş/evlenmek)
  • pre: burada/orada, mevcut (uzakta, yok'un zıttı olarak)
    • preata - varmak (ata - gelmek); preporta - getirmek, götürmek (porta - taşımak)
  • ri-: tekrar (again)
    • rieskri - yeniden yazmak (eskri - yazmak); riadresu - iletmek (adresu - adres); ridoxo - yeniden okumak (doxo - okumak)
  • ru-: geri (retro-, re-) [ruke - arka/geri]
    • ruata - geri gelmek, dönmek (ata - gelmek); ruidi - geri gitmek, dönmek (idi - gitmek); rugibe - geri vermek, iade etmek (gibe - vermek); ruaksyon - tepki vermek/tepki (aksyon - eylem/hareket)
  • xor-: başlangıç, başı
    • xorsomno - uykuya dalmak (somno - uyku); xoraham - farkına varmak, anlamaya başlamak (aham - anlamak)

Sıfat/Zarf Son Ekleri

  • -do: edilgen durumda (isimleri edilgen sıfatlara dönüştürür)
    • kasirudo - kırık (kasiru - kırmak); klosido - kapalı (klosi - kapatmak); estodo - durdurulmuş (esto - durdurmak)
  • -ne: eylem halinde (fiilleri etken sıfatlara dönüştürür)
    • somnone - uyuyan (somno - uyumak); interesne - ilginç (interes - ilgi); amusane - eğlenceli (amusa - eğlendirmek)
  • -ple: çoklu
    • duaple - çift (dua - iki); tigaple - üçlü (tiga - üç); careple - dörtlü (care - dört)
  • -yum: sıra sayıları
    • unyum - birinci (un - bir); duayum - ikinci (dua - iki); tigayum - üçüncü (tiga - üç)

İsim Son Ekleri

  • -gon: -gen (geometrik şekil) [gono - açı]
    • tigagon - üçgen (tiga - üç); limagon - beşgen (lima - beş); ocogon - sekizgen (oco - sekiz); ortogon - dikdörtgen (orto - dik)
  • -ina: -in
    • kafeina - kafein (kafe - kahve)
  • -je: derece [daraje - derece, seviye]
    • dayje - boyut (day - büyük); velosije - hız (velosi - hızlı); telije - mesafe (teli - uzak); laoje - yaş (lao - yaşlı); termoje - sıcaklık (termo - sıcaklık); gaoje - yükseklik (gao - uzun/yüksek)
  • -sa: dil; hayvan sesleri [basa - dil]
    • Globasa - Globasa (globa - dünya); Englisa - İngilizce (Engli - İngiltere); Espanisa - İspanyolca (Espani - İspanya)
    • bwawsa - havlamak (bwaw - köpek); myawsa - miyavlamak (myaw - kedi); umasa - kişnemek (uma - at); singasa - kükremek (singa - aslan)

İşlev Sözcüklerinin Bileşik Kelimelerde Yarı Önek Olarak Kullanımı

  • anti: karşı, anti-
    • antidokya - panzehir (dokya - zehir); antijento - karşı savaşmak (jento - savaşmak); antiaksyon - etkisiz hale getirmek (aksyon - eylem/hareket)
  • bax: altında, alt-, başkan yardımcısı
    • baxgeoli - yeraltı (geo - toprak, zemin); baxpresidiyen - başkan yardımcısı (presidiyen - başkan)
  • pas: boyunca, içinden
    • pasdoxo - okuyup bitirmek (doxo - okumak); pasjiwa - yaşamak, geçirmek (jiwa - yaşamak, hayat); paspasa - geçmek, içinden geçmek (pasa - geçmek)
  • ex: dışarı
    • exidi - çıkış (idi - gitmek); exporta - ihraç etmek (porta - taşımak); exnasyonli - yabancı (nasyon - ulus)
  • in: içinde
    • inidi - girmek (idi - gitmek); inporta - ithal etmek (porta - taşımak); inhare - içermek (hare - sahip olmak)
  • infra: infra-, hipo-
    • infratermo - hipotermi (termo - sıcaklık); infraroso - kızılötesi (roso - kırmızı); infraidi - inmek (idi - gitmek)
  • intre: arasında, inter-
    • intrenasyonli - uluslararası (nasyon - ulus); intrepala - konuşma (pala - konuşmak); intreaksyon - etkileşim/etkileşmek (aksyon - eylem/hareket); intrediskusi - diyalog (diskusi - tartışmak/tartışma)
  • le: geçmiş
    • lefe - önce (fe - -de, -da); legami - eski eş (gami - eş); lepresidiyen - eski başkan (presidi - başkanlık etmek)
  • lefe: ön-, önceden
    • lefeoko - öngörmek (oko - görmek); lefeloga - önceden haber vermek, tahmin etmek (loga - söylemek/anlatmak)
  • moy: her, tüm
    • moyabil - her şeye gücü yeten (abil - yetenekli, yapabilen); moydinli - günlük, her gün (din - gün)
  • of: -den, -dan, kesirler
    • offolo - bağlı olmak (folo - takip etmek); un ofdua - yarım, ikiden biri (dua - iki)
  • se: kendi-
    • semorgi - intihar (morgi - öldürmek); sebawe - kendini savunma (bawe - savunma)
  • supra: üstünde, süper-, hiper-
    • suprarealsim - hiper gerçekçi (real - gerçek; realsim - gerçekçi); supraidi - yükselmek (idi - gitmek)
  • ton: birlikte, beraber, ortak-
    • tonaksyon - işbirliği yapmak (aksyon - eylem/hareket); tonergo - birlikte çalışmak (ergo - çalışmak)
  • tras: karşısında, trans-
    • trasporta - taşımacılık/taşımak (porta - taşımak)
  • ultra: ötesinde
    • ultrajiwa - hayatta kalmak (jiwa - hayat); ultranaturali - doğaüstü (natura - doğa); ultrapasa - aşmak (pasa - geçmek)
  • xa: gelecek
    • xafe - sonra (fe - -de, -da)
  • xafe: sonradan, sonrasında
    • xafeplasi - ertelemek (plasi - koymak); xafemorculi (tercihen daha kısa bir edat öbeği olarak ifade edilir - xafe morcu) - ölümden sonra, ölüm sonrası (morcu - ölüm); xafexengili (tercihen daha kısa bir edat öbeği olarak ifade edilir - xafe xengi) - doğum sonrası (xen - doğmak; xengi - doğum yapmak)

İsim/Fiil Kelimelerinin Bileşik Kelimelerde Yarı Önek Olarak Kullanımı

  • gami: eş, evlenmek; bileşik kelimelerde: kaynat-, üvey-
    • gamisodar - kayınbirader, baldız (sodar - kardeş); gamiatre - kayınvalide/kayınpeder (atre - ebeveyn)
  • hawa: hava; bileşik kelimelerde: hava-, aero-
    • hawanavi - uçak (navi - gemi)

Sıfat/Zarf Kelimelerinin Bileşik Kelimelerde Yarı Önek Olarak Kullanımı

Birçok sıfat/zarf, bileşik kelimeler oluşturmak için kullanılabilir. Aşağıdaki liste, bileşik kelimelerde en sık kullanılan sıfat/zarfları içerir.

  • bon: iyi; bileşik kelimelerde: iyi-, eu-, nesnel veya ahlaki olarak iyi/iyi
    • bonata - hoş geldiniz (ata - gelmek); bonxanse - iyi şanslar (xanse - şans); bonlexi - övgü (lexi - sözcük); bonmorcu - ötenazi (morcu - ölüm); bonoko - gözlemlemek, izlemek (oko - göz/görmek/bakmak); bonore - dinlemek (ore - kulak/duymak)
  • bur: kötü; bileşik kelimelerde: kötü-, nesnel veya ahlaki olarak kötü
    • burnini - yaramaz çocuk (nini - çocuk); bursolo - yalnız (solo - yalnız); burlexi - küfür (lexi - sözcük)
  • colo: çirkin; bileşik kelimelerde: çirkin
    • coloeskri - karalamak (eskri - yazmak)
  • cuyo: ana, baş, birincil; bileşik kelimelerde: ana, baş, birincil, usta, baş-
    • cuyodolo - ana cadde (dolo - cadde); cuyoyawxe - ana anahtar (yawxe - anahtar)
  • day: büyük; bileşik kelimelerde: büyütücü
    • daybon - mükemmel, harika (bon - iyi); dayday - devasa (day - büyük); daylil - minik (lil - küçük); dayxaher - metropol (xaher - kasaba, şehir); daybaytu - konak (baytu - ev)
  • fem: dişi
    • femgami - eş (gami - eş); femnini - kız (nini - çocuk); femixu - kadın (ixu - yetişkin, erkek/kadın); femwangu - kraliçe (wangu - hükümdar, kral/kraliçe)
  • godo: - aşırı, aşırı derecede, çok fazla; bileşik kelimelerde: çok fazla
    • godojaldi - erken (jaldi - erken)
  • juni: genç; bileşik kelimelerde: yavru
    • junibwaw - köpek yavrusu (bwaw - köpek); junimyaw - kedi yavrusu (myaw - kedi); junisinga - aslan yavrusu (singa - aslan); juninini - bebek, yürümeye başlayan çocuk (nini - çocuk)
  • kwasi: sanki, gibi; bileşik kelimelerde: yarı-, üvey-
    • kwasisodar - üvey kardeş (sodar - kardeş)
  • lama: eski [zıt neo]
    • lamahistori - antik tarih (histori - tarih)
  • lao: yaşlı [zıt juni]
    • laoatre - ata, dede (atre - ebeveyn); laonini - genç, ergen (nini - çocuk); laodaypatre/laodaypapa - büyükbaba (daypatre - büyükbaba; daypapa - dede)
  • lil: küçük; bileşik kelimelerde: küçültücü
    • lilhaha - kıkırdamak (haha - gülmek); lilbaytu - kulübe (baytu - ev); lilnahir - dere (nahir - nehir)
  • mal: yanlış; bileşik kelimelerde: yanlış-
    • malaham - yanlış anlamak (aham - anlamak); malhesabu - yanlış saymak (hesabu - saymak)
  • man: erkek
    • mangami - koca (gami - eş); mannini - erkek çocuk (nini - çocuk); manixu - erkek (ixu - yetişkin, erkek/kadın); manwangu - kral (wangu - hükümdar, kral/kraliçe)
  • meli: güzel
    • melieskri - kaligrafi (eskri - yazmak)
  • midi: orta; bileşik kelimelerde: orta-
    • midinuru - öğle (nuru - gündüz); midinoce - gece yarısı (noce - gece); mididay - orta
  • neo: yeni; bileşik kelimelerde: yeni, neo-
    • neoklasiko - neoklasik (klasiko - klasik)
  • semi: bir çeşit, kısmen; bileşik kelimelerde: yarı-; -msı, -imsi
    • semisodar - üvey kardeş (sodar - kardeş); semikijawi - yeşilimsi (kijawi - yeşil); seminudi - yarı çıplak (nudi - çıplak)

Sayıların Bileşik Kelimelerde Yarı Önek Olarak Kullanımı

Sayılar da bileşik kelimeler oluşturmak için kullanılabilir.

  • unbasayen - tek dilli (basa - dil)
  • duacalun - bisiklet (calun - tekerlek)

Sıfat/Zarf Kelimelerinin Bileşik Kelimelerde Yarı Son Ek Olarak Kullanımı

  • abil: yapabilmek, yetenekli; bileşik kelimelerde: -ebilen, -abilir, -ıcı, -ici
    • kreaabil - yaratıcı (krea - yaratmak); okonenabil - kör (oko - görmek)
  • bimar: hasta
    • sikobimar - akıl hastası (siko - akıl)
  • bon: iyi
    • xetocubon - lezzetli (xetocu - tatmak); xansebon - şanslı (xanse - şans)
  • bur: kötü
    • xansebur - şanssız (xanse - şans)
  • ible: mümkün; bileşik kelimelerde: -ebilir, -ilebilir
    • yamible - yenilebilir (yam - yemek); doxoible - okunabilir (doxo - okumak); okoible - görülebilir (oko - görmek)
  • fil: eğilimli, yatkın
    • ergofil - çalışkan (ergo - çalışmak); fobifil - korkuya yatkın (fobi - korku); dinifil - dindar (dini - din)
  • kal: boş; bileşik kelimelerde: -siz, -sız
    • legakal - yasadışı (lega - yasa); ergokal - işsiz (ergo - çalışmak); pesakal - fakir (pesa - para); luminkal - karanlık (lumin - ışık); yamkal - aç (yam - yemek); suikal - susamış (sui - su)
  • kolordo (kolor-do): renk tonu, renkli (Ayrıca bakınız -sim.)
    • asmankolordo - gök mavisi (asman - gök)
  • laye: layık, değer
    • xinloylaye - güvenilir (xinloy - güven); memorilaye - unutulmaz (memori - hafıza/hatırlamak); doxolaye - okunmaya değer (doxo - okumak)
  • musi: -meli, -malı; bileşik kelimelerde: (etken) -meli; (edilgen) -lmalı, zorunlu
    • etken: triunfamusi - kazanması gereken kişi (triunfa - kazanmak/zafer)
    • edilgen: beokomusi - mutlaka görülmesi gereken (oko - görmek; beoko - görülmek)
  • peldo (pel-do): sürülmüş, itilmiş
    • somnopeldo - uykulu (somno - uyku)
  • pul: dolu; bileşik kelimelerde: -dolu, -li
    • kimapul - pahalı (kima - fiyat); yampul - tok (yam - yemek); jawgupul - dikkatli (jawgu - dikkat etmek); brilapul - parlak (brila - parlamak); pesapul - zengin (pesa - para); hataripul - tehlikeli (hatari - tehlike); legapul - yasal (lega - yasa); bawlupul - şiddet dolu (bawlu - şiddet)
  • sim: benzer; bileşik kelimelerde: -gibi, -msı, renk tonu
    • dostesim - dost canlısı (doste - arkadaş); ninisim - çocuksu (nini - çocuk); dahabusim - altın rengi (dahabu - altın); realsim - gerçekçi (real - gerçek); femsim - kadınsı (fem - kadınsı)

İsimlerin Bileşik Kelimelerde Yarı Son Ek Olarak Kullanımı

  • bol: top
    • pedabol - futbol (peda - ayak); basketobol - basketbol (basketo - sepet)
  • din: gün
    • Soladin - Pazar (Sola - Dünya'nın güneşi); Lunadin - Pazartesi (Luna - Dünya'nın ayı); Marihidin - Salı (Marihi - Mars); Bududin - Çarşamba (Budu - Merkür); Muxtaridin - Perşembe (Muxtari - Jüpiter); Zuhuradin - Cuma (Zuhura - Venüs); Xanidin - Cumartesi (Xani - Satürn); Kristodin - Noel (Kristo - İsa); xencudin - doğum günü (xencu - doğum)
  • dom: yer
    • kitabudom - kütüphane (kitabu - kitap); mehmandom - pansiyon (mehman - misafir); dinidom - kilise, tapınak (dini - din)
  • doku: belge
    • pasadoku - pasaport (pasa - geçmek); xencudoku - doğum belgesi (xen - doğmak, xencu - doğum)
  • dukan: dükkan
    • kitabudukan - kitabevi (kitabu - kitap); yamdukan - market (yam - yiyecek)
  • ente: cansız etken
    • medisente - ilaç (medis - ilaç); antigutonente - ağrı kesici (guton - ağrı)
  • fon: -fon, ses aracı
    • telifon - telefon (teli - uzak); infon - mikrofon (in - içinde); exfon - hoparlörler (ex - dışarı); orefon - kulaklıklar (ore - kulak); radyofon - radyo vericisi (radyo - radyo)
  • hole: kılıf, tutucu
    • xamahole - şamdan (xama - mum); pamtulhole - tabanca kılıfı (pamtul - tabanca)
  • grafi: kayıt; bileşik kelimelerde: kayıt, -grafi
    • jiwagrafi - biyografi (jiwa - hayat); radyagrafi - röntgen görüntüsü (radya - radyasyon); teligrafi - telgraf (teli - uzak)
  • ismo: -izm
    • kapitalismo - kapitalizm (kapital - sermaye); komunismo - komünizm (komun - komünal); Budaismo - Budizm (Buda - Buda)
  • ista: -ist (anlamı -izm'e bağlı olan ile sınırlıdır)
    • kapitalista - kapitalist (kapital - sermaye); komunista - komünist (komun - komünal); Budaista - Budist (Buda - Buda)
  • itis: iltihap (-itis)
    • artroitis - artrit (artro - eklem); mogeitis - ensefalit (moge - beyin)
  • kaxa: kutu, kap
    • anjenkaxa - kasa (anjen - güvenli); pesakaxa - cüzdan (pesa - para); bezekaxa - arı kovanı (beze - arı)
  • kamer: oda
    • banyokamer - banyo (banyo - banyo); somnokamer - yatak odası (somno - uyku); darsukamer - sınıf (darsu - ders)
  • kef: patron, lider, şef
    • navikef - kaptan (nave - gemi); xaherkef - belediye başkanı (xaher - şehir)
  • krasi: hükümet
    • demokrasi - demokrasi (demo - halk)
  • kumax: (parça) kumaş
    • banyokumax - havlu (banyo - banyo); mesakumax - masa örtüsü (mesa - masa); nasakumax - mendil (nasa - burun); muntekumax - peçete (munte - ağız)
  • lari: kolektif grup
    • drevolari - orman (drevo - ağaç); insanlari - insanlık (insan - insan); darsulari - kurs (darsu - ders); mumulari - sığır sürüsü (mumu - boğa/inek, sığır); lexilari - kelime hazinesi (lexi - kelime); menalari - sözlük (mena - anlam, tanım); navilari - filo (navi - gemi); yumawlari - tüyler (yumaw - tüy)
  • lexi: kelime
    • namelexi - isim (name - isim); falelexi - fiil (fale - yapmak); sifalexi - sıfat (sifa - özellik); manerlexi - zarf (maner - tarz)
  • logi: uzmanlık, -bilim
    • biologi - biyoloji (bio - yaşam/organizmalar); sikologi - psikoloji (siko - akıl)
  • maso: et
    • mumumaso - sığır eti (mumu - boğa/inek, sığır); kukumaso - tavuk eti (kuku - tavuk); swinimaso - domuz eti (swini - domuz); mahimaso - balık (mahi - balık)
  • medis: tıp (uygulama)
    • dentamedis - diş hekimliği (denta - diş); sikomedis - psikiyatri (siko - akıl); hewanmedis - veterinerlik (hewan - hayvan); ninimedis - pediatri (nini - çocuk); pifumedis - dermatoloji (pifu - deri)
  • meter: ölçüm cihazı
    • termometer - termometre (termo - sıcaklık); satumeter - saat (satu - saat)
  • mon: bir bütünün unsuru veya parçası
    • talujimon - kar tanesi (taluji - kar); watumon - dönem (watu - zaman); atexmon - alev (atex - ateş)
  • mosem: mevsim
    • bardimosem - kış (bardi - soğuk); bijamosem - ilkbahar (bija - tohum/ekmek); termomosem - yaz (termo - sıcaklık); xuhamosem - sonbahar (xuha - biçmek/hasat)
  • osis: hastalık
    • sikoosis - psikoz (siko - akıl)
  • pel: sürmek, itmek
    • seksopel - cinsel dürtü, libido (sekso - seks); amirupel - kontrol (amiru - emretmek); tehdidupel - zorlamak (tehdidu - tehdit)
  • tim: takım; bileşik kelimelerde: takım, kurul
    • asosyatim - dernek (asosya - ortak olmak); komuntim - topluluk (komun - komünal); organisatim - organizasyon (organisa - organize etmek); jangetim - ordu (jange - savaş); krasitim - hükümet (krasi - yönetmek); ergotim - personel (ergo - çalışmak); oretim - dinleyici (ore - kulak/duymak)
  • tora: makine, cihaz, alet; bileşik kelimelerde: -atör, makine, cihaz, alet
    • komputatora - bilgisayar (komputa - hesaplamak); liftitora - asansör (lifti - kaldırmak); woxatora - çamaşır makinesi (woxa - yıkamak); tayputora - daktilo (taypu - yazmak)
  • tul: alet
    • eskritul - yazı aleti (eskri - yazmak); katatul - bıçak (kata - kesmek); yuxitul - oyuncak (yuxi - oynamak/oyun)
  • xey: şey, nesne; bileşik kelimelerde: şey, nesne, madde
    • yamxey - yiyecek (yam - yemek); kreaxey - yaratım (krea - yaratmak); kostruixey - bina (kostrui - inşa etmek)
  • yen: varlık (herhangi bir canlı varlık veya kişileştirilmiş nesne); bileşik kelimelerde: -ci, -cı, -li, -li
    • isim/fiil kökleri: estudiyen - öğrenci (estudi - öğrenmek); danseyen - dansçı (danse - dans etmek); medisyen - doktor (medis - tedavi etmek, ilaç); arteyen - sanatçı (arte - sanat); alimyen - öğretmen (alim - öğretmek); polisiyen - polis memuru (polisi - polis); legayen - avukat (lega - yasa); poemayen - şair (poema - şiir)
    • sıfat kökleri: juniyen - genç adam/kadın (juni - genç)
    • milliyetler: Italiyen - İtalyan (Itali - İtalya); Mexikoyen - Meksikalı (Mexiko - Meksika)
    • doktorlar: dentamedisyen - diş hekimi (denta - diş); sikomedisyen - psikiyatrist (siko - akıl); hewanmedisyen - veteriner (hewan - hayvan); ninimedisyen - çocuk doktoru (nini - çocuk); pifumedisyen - dermatolog (pifu - deri)

İçerik Kelimeleri ile Diğer Bileşikler

Yukarıda yarı ek olarak listelenen isimler ve sıfatlar, bileşik kelimelerde en sık kullanılan içerik kelimeleridir. Bununla birlikte, liste kapsamlı değildir, çünkü herhangi bir içerik kelimesi, bileşik kelimeler türetmek için serbestçe kullanılabilir. Herhangi bir bileşik kelime içindeki iki morfemi ayırmak için isteğe bağlı olarak bir tire eklenebilir. Bununla birlikte, bir pratik kural olarak, tirelerin yalnızca aşağıdaki kelimelerde olduğu gibi bileşiklerde daha az kullanılan morfemleri ayırmak için kullanılması önerilir.

rukebao veya ruke-bao - sırt çantası
familname veya famil-name - soyadı
kosmonaviyen veya kosmo-naviyen - astronot
mobilxuliyen veya mobil-xuliyen - tamirci

Özel İsim Bileşikleri

Özel isimler de bileşikler oluşturmak için birleştirilebilir. Aşağıda görüldüğü gibi üç şekilde yazılabilirler.

Ceskieslovaki veya CeskiEslovaki veya Ceski-Eslovaki - Çekoslovakya
Serbihervatskasa veya SerbiHervatskasa veya Serbi-Hervatskasa - Sırp-Hırvatça
Kinsasakongo veya KinsasaKongo veya Kinsasa-Kongo - Kongo-Kinşasa

Benzer şekilde, utara, sude, dongu, garebi ve centro ile özel isimler de üç şekilde yazılabilir.

Sudehangu veya SudeHangu veya Sude-Hangu - Güney Kore

ji ile özel isimler de aşağıdaki gibi birleştirilebilir.

Antigwa ji Barbuda veya AntigwaBarbuda veya Antigwa-Barbuda - Antigua ve Barbuda

İki farklı özel isimden oluşan türetilmiş bileşikler, tire ile birleştirilmelidir.

Mexiko-Usali byen - Meksika-ABD sınırı

Tanımlayıcı İsim Bileşikleri

Yukarıdaki gibi isim bileşikleri, sadece -li eki eklenerek sıfat olarak ifade edilebilir.

xencudinli hadya - doğum günü hediyesi

Alternatif olarak, tanımlayıcı kelime, -li'nin eşdeğeri olarak fe ile bir edat öbeğinde kullanılabilir. Aslında, bileşik kelime zaten xencudin (xen-cu-din) gibi üç veya daha fazla morfemden oluşuyorsa, bu tercih edilen yöntemdir.

hadya fe xencudin - doğum günü hediyesi (kelimenin tam anlamıyla, doğum gününün hediyesi)

Bu yöntem, daha karmaşık tanımlayıcı isim tamlamaları oluşturmak için özellikle yararlıdır:

maydoyen fe hadya fe xencudin - doğum günü hediyesi satıcısı (kelimenin tam anlamıyla, doğum günü hediyelerinin satıcısı)

Nesne-Fiil Sıfatları

Nesne-Fiil Sıfatları, iki isimden (nesne ve fiil) artı bir sıfat ekinden oluşan sıfatlardır.

mogeyamne ameba - beyin yiyen amip
fikirprovokane idey - düşündürücü fikir